Heeft u uw Arbo-contract al aangepast? De tijd begint nu echt te dringen.

Op 1 juli 2017 is de Arbeidsomstandighedenwet, beter bekend als de Arbowet, gewijzigd. De Arbowet bevat regels voor werkgevers en werknemers om de gezondheid, de veiligheid en het welzijn van werknemers te bevorderen.

Werkgevers en arbodienstverleners hebben daarbij tot 1 juli 2018 de tijd gekregen om hun contracten aan te passen. De tijd begint daarom nu echt te dringen.

Waar gaat het ook alweer over?
Doel van de wet is om ongevallen en ziekten, veroorzaakt door het werk, te voorkomen. Werknemers moeten immers gezond en veilig kunnen werken. De Arbowet geldt voor alle werkgevers en werknemers in Nederland. Het maakt daarbij dus niet of er sprake is van fulltime, deeltijd- en flexwerkers, uitzendkrachten, personen met een nulurencontract of stagiaires.

En hoewel zelfstandige ondernemers zonder personeel (zzp’ers) en freelancers niet officieel in dienst zijn bij een bedrijf, kan het voorkomen dat zij door de Inspectie SZW wel als werknemer worden gezien. Dat geldt als de zzp-er of freelancer “onder gezag” bij een werkgever werkt. Ook dan is de Arbowet van toepassing.

In de vernieuwde Arbowet wordt de betrokkenheid van werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening vergroot en komt er meer aandacht voor preventie. Ook beroepsziekten en arbeidsgerelateerde gezondheidsklachten krijgen een grotere plaats.

Werkgevers moeten verplicht een basiscontract sluiten met een arbodienstverlener. De ondernemingsraad (of personeelsvertegenwoordiging of personeelsvertegenwoordiger) moet instemmen met de inhoud van het basiscontract.

Basiscontract
Eén van de belangrijkste punten van de nieuwe Arbowet is dus de invoering door de overheid van een basiscontract. Het hebben van een dergelijke overeenkomst tussen werkgever en arbodienstverlener is een wettelijke verplichting geworden. Het basiscontract stelt minimumeisen aan het contract tussen arbodienstverleners en werkgevers. Dit zijn rechten en plichten voor de werkgever, werknemer en de bedrijfsarts. Meer dan deze minimumeisen is toegestaan. Minder niet. Vandaar de naam basiscontract.

Het basiscontract moet alle betrokken partijen meer duidelijkheid geven. Hierdoor weet eenieder waar hij aan toe is, kunnen professionals als bedrijfsartsen en arbodienstverleners professioneel werken. Met als uiteindelijke doel dat werknemers daardoor beter beschermd worden.

Overgangsperiode
Werkgevers hebben tot 1 juli 2018 de tijd om de contracten met de arbodiensten aan te passen. Wordt nu een basiscontract gesloten, dan moet deze direct aan alle nieuwe wettelijke eisen voldoen. Na 1 juli 2018 zal de overheid de wet gaan handhaven. De Inspectie SZW zal op de aanwezigheid, de inhoud en de naleving van het basiscontract controleren en kan bij het ontbreken ervan een (hoge) boete opleggen. Als de regels worden overtreden, ook overigens ook de bedrijfsarts of arbodienst een boete krijgen.

Wat moet er minimaal in een basiscontract staan?

Ziekteverzuimbegeleiding
Dit betreft de deskundige begeleiding bij ziekte en het bevorderen van re-integratie bij verzuim wegens ziekte of gebrek.

Toetsen van en adviseren over de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
De RI&E is een middel om de gezondheid en veiligheid binnen een organisatie te bevorderen. De RI&E inventariseert, evalueert en brengt de risico’s die aan de gevaren in een bedrijf zijn verbonden in kaart en omschrijft de maatregelen in een Plan van Aanpak.

Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO)
Het PAGO is gericht op het regelmatig onderzoeken van arbeidsgebonden gezondheidsrisico’s. Werkgevers zijn verplicht een PAGO aan te bieden. De werknemers bepalen zelf of zij hiervan gebruik willen maken.

Aanstellingskeuring
Een aanstellingskeuring wordt uitgevoerd om de medische geschiktheid van de sollicitant te onderzoeken. Een werkgever mag alleen in specifieke, uitzonderlijke gevallen een werknemer laten keuren. De regels hiervoor volgen uit de Wet op de Medische Keuringen.

Toegang tot bedrijfsarts
In het basiscontract moet opgenomen zijn hoe de toegang tot de bedrijfsarts is geregeld. Dat kan bijvoorbeeld door een spreekuur. De werknemer moet een ruimere toegang tot de bedrijfsarts/arbodienst krijgen.

Overleg met ondernemingsraad en preventiemedewerker
Elk bedrijf moet ten minste één preventiemedewerker in dienst hebben die de maatregelen (gericht op de veiligheid en gezondheid binnen een bedrijf) kan uitvoeren. Deze preventiemedewerker werkt samen met de bedrijfsarts en andere arbodienstverleners en voorziet hen van advies. De preventiemedewerker kan een vaste medewerker zijn die deze functie naast zijn eigen werkzaamheden er bij doet. Bij kleine bedrijven mag ook de directeur als preventiemedewerker optreden. In het basiscontract moet zijn opgenomen hoe het overleg van de bedrijfsarts met de preventiemedewerker en de ondernemingsraad is geregeld. Er moet een nauwe samenwerking zijn tussen deze deskundigen.

Bezoek van de werkplek
De bedrijfsarts moet iedere werkplek kunnen bezoeken.

Second opinion
Een werknemer moet de mogelijkheid hebben om een second opinion bij een andere bedrijfsarts aan te vragen indien hij twijfelt aan een gegeven advies. De kosten voor de second opinion zijn voor rekening van de werkgever. Uitvoering van de second opinion moet gebeuren binnen de procedures zoals de werkgever dit afspreekt met de arbodienstverlener. Een second opinion moet de kwaliteit van de dienstverlening verbeteren.

Klachtenprocedure
Iedere bedrijfsarts of arbodienst moet een duidelijke werkwijze of procedure hebben die beschrijft hoe en waar de werknemer eventuele klachten over de dienstverlening door de bedrijfsarts kan indienen. Een werkgevers kan ook deze procedure volgen als hij niet tevreden is over de behandeling.

Melden beroepsziekten
Een bedrijfsarts moet tijd kunnen besteden aan het opsporen, onderkennen, diagnosticeren en melden van beroepsziekten.

Advisering over preventie
De advisering over preventie aan de werkgever door de bedrijfsarts moet in het contract staan.

Kortom
De gewijzigde Arbowet heeft al met al grote gevolgen voor werkgevers. Ze krijgen er behoorlijk wat plichten bij. Met het opleggen van (hoge) boetes als stok achter de deur.

Een werkgever wordt dan ook geadviseerd om nu of een basiscontract te sluiten met een arbodienstverlener te sluiten, dan wel een al bestaand basiscontract te laten controleren aan de hand van de nieuwe wetgeving. En zo nodig deze overeenkomst aan laten passen. Dit steeds in nauw en voorafgaand overleg met de ondernemingsraad, de personeelsvertegenwoordiging of personeelsvertegenwoordiger. Ten slotte moet er een preventiemedewerker worden aangewezen binnen het bedrijf en zo nodig worden opgeleid in deze toch wel complexe materie.